Położna środowiskowa obejmuje opieką noworodki, kobiety w trakcie lub po przebytej ciąży oraz po przebytej operacji ginekologicznej czy ginekologiczno-onkologicznej..
Nowe standardy opieki okołoporodowej zakładają, że osobą sprawującą opiekę nad ciężarną jest lekarz nie tylko specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz ze specjalizacją I stopnia w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz w trakcie specjalizacji z położnictwa i ginekologii, ale także położna podstawowej opieki zdrowotnej sprawująca opiekę nad ciężarną, rodzącą, położnicą i noworodkiem.
Wizyty profilaktyczne położnej POZ:
- każdej kobiecie ciężarnej od 21 do 31 tygodnia ciąży przysługują raz w tygodniu tzw. wizyty w ramach edukacji przedporodowej.
- od 32 tygodnia ciąży aż do rozwiązania.
- każdej kobiecie która urodziła
- każdej kobiecie po przebytej operacji ginekologicznej czy ginekologiczno - onkologicznej przysługuje opieka położnej podstawowej opieki zdrowotnej (wymagane jest skierowanie na taką wizytę od lekarza).
Podstawą prowadzenia edukacji przeporodowej jest opracowany przez położną POZ plan, który obejmuje takie zagadnienia jak:
- praktyczne i teoretyczne przygotowanie do porodu
- omówienie kwestii połogu i przygotowanie do niego
- przekazanie wiedzy na temat karmienia piersią
- przygotowanie kobiety do rodzicielstwa
Takich wizyt położnicom przysługuje od 4-6. Pierwsza wizyta powinna mieć miejsce w ciągu 48h po zgłoszeniu położnej faktu urodzenia dziecka, a ostatnia nie później niż przed ukończeniem przez dziecko 2 miesiąca życia.
Podczas wizyt położna w szczególności:
- ocenia stan zdrowia położnicy i noworodka;
- obserwuje i ocenia rozwój fizyczny dziecka, przyrost masy ciała;
- udziela rad i wskazówek na temat opieki i pielęgnacji noworodka;
- ocenia możliwości udzielania pomocy i wsparcia dla położnicy ze strony osoby bliskiej;
- ocenia relacje w rodzinie, interweniuje w przypadku zaobserwowania przemocy lub innych występujących nieprawidłowości;
- zachęca matkę do karmienia naturalnego noworodka, prowadzi instruktaż i koryguje nieprawidłowości w przebiegu karmienia piersią, ocenia przebieg karmienia naturalnego i czynniki ryzyka niepowodzenia w laktacji oraz pomaga w rozwiązywaniu problemów związanych z laktacją;
- edukuje w zakresie profilaktyki przeciwkrzywiczej i przeciwkrwotocznej;
- informuje o obowiązku zgłaszania się z dzieckiem na szczepienia ochronne i badania profilaktyczne;
- informuje o potrzebie odbycia wizyty u lekarza specjalisty w dziedzinie ginekologii w 6 tygodniu połogu;
- udziela wskazówek na temat zdrowego stylu życia;
- udziela porad na temat minimalizowania stresu i radzenia sobie ze stresem;
- prowadzi edukację zdrowotną, ze szczególnym uwzględnieniem: wpływu palenia tytoniu na zdrowie, profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy, metod planowania rodziny, higieny i trybu życia w połogu, pielęgnacji rany krocza, pielęgnacji skóry dziecka;
- realizuje samodzielnie świadczenia zapobiegawcze, diagnostyczne, lecznicze i ewentualnie rehabilitacyjne wynikające z planu opieki nad położnicą i noworodkiem;
- zdejmuje szwy z krocza;
- realizuje działania pielęgnacyjno- opiekuńcze wynikające z planu opieki;
- wykonuje czynności diagnostyczne, lecznicze i rehabilitacyjne zlecone przez lekarza;
- współpracuje z lekarzem w realizacji opieki nad dzieckiem i matką;
- motywuje do prowadzenia gimnastyki, udziela instruktażu odnośnie kinezyterapii w połogu, jako metody zapobiegania nietrzymaniu moczu;
- udziela instruktażu w zakresie możliwych technik kąpieli noworodka oraz pielęgnowania skóry, kikuta pępowiny i dna pępka;
- udziela informacji na temat problemów okresu noworodkowego i okresu połogu, sposobów zapobiegania im oraz zasad postępowania w przypadku ich wystąpienia;
- udziela osobie bliskiej informacji na temat zmian fizycznych i reakcji emocjonalnych zachodzących w połogu i przygotowuje do udzielenia pomocy i wsparcia położnicy oraz wskazuje instytucje, w których osoba bliska może uzyskać stosowną pomoc.
Po osiągnięciu przez dziecko 6 tygodnia życia, położna przekazuje opiekę nad nim pielęgniarce podstawowej opieki zdrowotnej.
Każda kobieta ma możliwość samodzielnego podejmowania wyboru położnej POZ. Różnie z tym bywa więc zadbajcie o to - przyszłe mamy - same.
POŁOŻNA ŚRODOWISKOWO-RODZINNA
Dorota Ambrozik